Atal Jal Yojana | अटल भूजल योजना 2023 संपूर्ण माहिती मराठी | Atal Bhujal Yojana | अटल भुजल योजना ऑनलाईन रजिस्ट्रेशन | अटल भूजल योजना अंमलबजावणी प्रक्रिया | Atal Bhujal Yojana Online Registration 

अटल भुजल योजना (ABY) म्हणजे काय?

या कार्यक्रमाचा उद्देश भूजल संसाधनांच्या पुनर्भरणावर भर देणे आणि भूजल संसाधनांचे शोषण सुधारणे, जे स्थानिक पातळीवरील लोकांच्या सहभागासह होते. ही योजना जलसंपदा, नदी विकास आणि गंगा पुनरुज्जीवन मंत्रालयाद्वारे अंमलात आणली जाईल आणि ती व्यवस्थापित केली जाईल, जे आता जल शक्ती मंत्रालय म्हणून ओळखले जाते. या योजनेचा निम्मा खर्च सरकार उचलणार आहे, तर उरलेला निम्मा निधी जागतिक बँकेकडून कर्जाच्या स्वरूपात दिला जाईल. 

सामुदायिक सहभागाला प्रोत्साहन देण्यासाठी, भूजल व्यवस्थापनाचे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी 50% रक्कम ग्रामपंचायती आणि राज्यांना प्रोत्साहन म्हणून देण्याची योजना सरकारने आखली आहे. ही योजना हरियाणा, गुजरात, कर्नाटक, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थान आणि उत्तर प्रदेशमधील 8353 पाण्याची समस्या असलेल्या ग्रामपंचायतींमध्ये घेतली जात आहे. खालील क्षेत्रे आणि तात्पुरते आर्थिक वाटप दिले आहेत.

अटल भुजल योजना अपडेट 

सहभागात्मक भूजल व्यवस्थापनासाठी संस्थात्मक आराखडा मजबूत करणे आणि सात राज्यांमध्ये शाश्वत भूजल संसाधन व्यवस्थापनासाठी समुदाय स्तरावर वर्तनात्मक बदल घडवून आणणे या प्रमुख उद्देशाने ATAL JAL ची रचना करण्यात आली आहे, उदा. गुजरात, हरियाणा, कर्नाटक, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थान आणि उत्तर प्रदेश. या योजनेच्या अंमलबजावणीमुळे या राज्यांतील 78 जिल्ह्यांतील जवळपास 8350 ग्रामपंचायतींना लाभ मिळण्याची अपेक्षा आहे. ATAL JAL पंचायत नेतृत्वाखालील भूजल व्यवस्थापन आणि वर्तणुकीतील बदलांना प्रोत्साहन देईल आणि मागणीच्या बाजूच्या व्यवस्थापनावर प्राथमिक लक्ष केंद्रित करेल

एकूण खर्चापैकी रु. 6000 कोटी 5 वर्षांच्या कालावधीत (2020-21 ते 2024-25) लागू केले जातील, 50% जागतिक बँकेच्या कर्जाच्या रूपात असतील आणि केंद्र सरकारद्वारे त्याची परतफेड केली जाईल. उर्वरित 50% नियमित अर्थसंकल्पीय सहाय्यातून केंद्रीय सहाय्याद्वारे केले जाईल. जागतिक बँकेचे संपूर्ण कर्ज घटक आणि केंद्रीय सहाय्य राज्यांना अनुदान म्हणून दिले जातील.

अटल भूजल योजना 2023 उद्दिष्ट्ये 

ATAL JAL च्या मुख्य पैलूंपैकी एक म्हणजे समाजात वर्तनात्मक बदल घडवून आणणे, उपभोगाच्या प्रचलित वृत्तीपासून संरक्षण आणि स्मार्ट पाणी व्यवस्थापनापर्यंत. योजनेची उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी हा संदेश सर्व स्तरांवर, विशेषत: तळागाळापर्यंत पोहोचवणे अत्यावश्यक आहे. कार्यक्रमाच्या उद्दिष्टांबद्दल सामान्य लोकांमध्ये जागरूकता निर्माण करणे आणि माहिती, शिक्षण आणि संवाद (IEC) द्वारे विविध स्तरांवर योजना अंमलबजावणीसाठी सक्षम वातावरण निर्माण करणे हा या योजनेअंतर्गत एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे. जनसंवादाच्या विविध माध्यमांचा वापर करून जनजागृती मोहीम हाती घेण्यात आली आहे. मोहिमेचा जोर GP स्तरावर आहे, जिथे संवाद साधने जसे की नुक्कडनाटक (रस्ते नाटक), ऑडिओ-व्हिज्युअल क्लिप, भिंत-लेखन, डिस्प्ले बोर्ड, पॅम्प्लेट्स आणि केबल टीव्हीचा मोठ्या प्रमाणावर वापरसामुदायिक सहभागातून देशातील अग्रक्रमित भागात भूजल व्यवस्थापन करण्याचे उद्दिष्ट आहे.

• भारतात आढळणाऱ्या भूजल प्रणालीच्या दोन प्रमुख प्रकारांमध्ये जलोळ आणि कठीण खडकांचा समावेश होतो. या योजनेत समाविष्ट आहेत.
• कव्हर केलेले प्राधान्य क्षेत्र – गुजरात, हरियाणा, कर्नाटक, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थान आणि उत्तर प्रदेश.
• ही राज्ये भारतातील भूजलाच्या दृष्टीने अतिशोषित, गंभीर आणि अर्ध-गंभीर ब्लॉक्सच्या एकूण संख्येपैकी सुमारे 25% प्रतिनिधित्व करतात.
• सहभागी राज्यांमध्ये शाश्वत भूजल व्यवस्थापनाला चालना देण्यासाठी जागरूकता कार्यक्रम आणि क्षमता वाढवण्याद्वारे समुदाय स्तरावर वर्तनात्मक बदल घडवून आणणे हे देखील त्याचे उद्दिष्ट आहे. 

अटल भुजल योजनेचे (ABY) महत्त्व काय आहे?

• अटल भुजल योजना ही एक केंद्रीय क्षेत्र योजना आहे ज्याचा उद्देश समुदायाच्या सहभागाद्वारे भूजल व्यवस्थापन वाढवणे आहे.
• ABY चा उपक्रम भारतातील भूजलाच्या दीर्घकालीन शाश्वततेची खात्री देतो. भारताच्या पंतप्रधानांनी ही योजना माजी पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी यांना समर्पित केली. म्हणून, भारताच्या पंतप्रधानांनी 25 डिसेंबर 2019 रोजी माजी पंतप्रधानांच्या 95 व्या जयंतीदिनी ते लॉन्च केले.
• जलसंपदा विभाग, जलशक्ती मंत्रालय आणि नदी विकास आणि गंगा पुनरुज्जीवन सात राज्यांमध्ये भूजल-तणावग्रस्त ब्लॉक्स ओळखण्यासाठी अनोखे धोरण अवलंबत आहेत.
• ही योजना सहभागी राज्यांच्या संस्थात्मक आराखड्याला चालना देण्याच्या मुख्य उद्देशाने कार्य करते. याशिवाय, अटल भुजल योजनेचे उद्दिष्ट समुदाय स्तरावर जनजागृती कार्यक्रम आयोजित करून, जुन्या आणि नवीन योजनांचे एकत्रीकरण, प्रगत कृषी पद्धती आणि क्षमता वाढवून वर्तनात्मक बदल घडवून आणण्याचे आहे.
• या अटल भुजल योजनेचे दोन घटक आहेत. हे आहेत,
• सुधारित भूजल व्यवस्थापन पद्धतींमध्ये यश मिळवण्यासाठी राज्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी प्रोत्साहन घटकसंस्थात्मक बळकटीकरण आणि क्षमता निर्माण घटक.

अटल भुजल योजनेचे फायदे काय आहेत?

अटल भुजल योजनेच्या फायद्यांची यादी खालीलप्रमाणे आहे,

• ABY जलस्रोतांचे पुनरुज्जीवन करण्यास, भूजल पातळी सुधारण्यास, विशेषतः ग्रामीण भागात मदत करते.
• ही योजना स्थानिक समुदायांच्या सक्रिय सहभागास अनुमती देते जे स्त्रोतांची शाश्वतता सुनिश्चित करते.
• अटल भुजल योजनेमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट होईल.
• ही योजना सहभागात्मक भूजल व्यवस्थापन, सुधारित पीक पद्धती आणि मोठ्या प्रमाणावर पाण्याचा कार्यक्षम वापर वाढवते.
• अटल भुजल योजना भूजल वापराच्या न्याय्य आणि कार्यक्षम वापराला चालना देण्यासाठी मदत करेल आणि सामुदायिक स्तरावर वर्तनात्मक बदल घडवून आणेल.
• अटल भुजल योजनेचे तपशील वाचा आणि समुदायाच्या सहभागातून भूजल व्यवस्थापनाचे महत्त्व समजून घ्या.

अटल भुजल योजनेची व्याप्ती

• ही योजना शाश्वत भूजल व्यवस्थापनाशी संबंधित चार गंभीर मुद्द्यांवर लक्ष केंद्रित करते, म्हणजे,
• शाश्वत भूजल व्यवस्थापनासाठी राज्य-विशिष्ट संस्थात्मक फ्रेमवर्क
• भूजल पुनर्भरण वाढवणे
• पाणी वापर कार्यक्षमतेत सुधारणा, आणि
• भूजल व्यवस्थापनाला चालना देण्यासाठी समुदाय-आधारित संस्थांचे बळकटीकरण.
• अटल भुजल योजनेतून वगळण्यात येणार्‍या काही संभाव्य गुंतवणूक श्रेणी आहेत
• मोठी धरणे आणि नवीन मोठ्या प्रमाणात सिंचन प्रणाली बांधणे, आणि
• औद्योगिक सांडपाणी संकलन, प्रक्रिया आणि भूजल पुनर्भरणासाठी वापरणे.
• याशिवाय, संवेदनशील, वैविध्यपूर्ण किंवा अभूतपूर्व आणि/किंवा लोकांना प्रभावित करणार्‍या पर्यावरणावर लक्षणीय प्रतिकूल परिणाम होण्याची शक्यता असलेल्या क्रियाकलाप कार्यक्रमांतर्गत वित्तपुरवठा करण्यास पात्र नाहीत.
• त्याचप्रमाणे, उच्च-मूल्याच्या कराराची कामे, वस्तू आणि सेवा यांच्या खरेदीचा समावेश असलेले क्रियाकलाप सामान्यतः वित्तपुरवठ्यासाठी पात्र नसतील.

अटल भुजल योजनेचे फायदे आणि वैशिष्ट्ये

• केंद्र सरकारने अटल भुजल योजना सुरू केली आहे.
• या योजनेद्वारे, देशातील 7 ओळखल्या गेलेल्या पाण्याचा ताण असलेल्या भागात शाश्वत भूजल व्यवस्थापनासाठी समुदायाच्या सहभागावर आणि हस्तक्षेपाची मागणी करण्यावर भर दिला जाईल.
• या योजनेत जल जीवन मिशनसाठी उत्तम स्त्रोत शाश्वतता, शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करण्याच्या उद्दिष्टात सकारात्मक योगदान आणि पाण्याचा वापर सुलभ करण्यासाठी समाजातील वर्तनात्मक बदल यांचा विचार केला आहे.
• अटल भुजल योजनेच्या कामासाठी सरकार 6000 कोटी रुपये खर्च करणार आहे.
• त्यापैकी 3000 कोटी रुपये जागतिक बँकेकडून कर्ज म्हणून मिळणार असून भारत सरकार 3000 कोटी रुपयांचे योगदान देणार आहे.
• ही रक्कम या योजनेअंतर्गत राज्याला अनुदान स्वरूपात दिली जाईल.
• अटल भुजल योजना हरियाणा, गुजरात, कर्नाटक, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थान आणि उत्तर प्रदेशातील 8353 जल-तणावग्रस्त ग्रामपंचायतींमध्ये लागू केली जाईल.

Atal Bhujal Yojana FAQ 

1. अटल भूजल योजना काय आहे?

What is Atal Bhujal Yojana?

अटल भुजल योजना ही शाश्वत भूजल व्यवस्थापन सुलभ आणि सुव्यवस्थित करण्यासाठी केंद्र सरकारची प्रमुख योजना आहे. अटल भुजल योजना भारत सरकारच्या जल संसाधन, नदी विकास आणि गंगा पुनरुत्थान मंत्रालयाद्वारे लागू आणि नियंत्रित केली जाते.

1. अटल भुजल योजनेचे उद्दिष्ट काय आहे?

अटल भुजल योजना शाश्वत भूजल व्यवस्थापनासाठी हस्तक्षेप आणि समुदायाच्या सहभागाची मागणी करण्यावर भर देते. अटल भुजल योजना गुजरात, हरियाणा, कर्नाटक, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थान आणि उत्तर प्रदेश या सात राज्यांमधील 8,353 उल्लेखनीय जल-तणावग्रस्त ग्रामपंचायत क्षेत्रांमध्ये वैध आहे.

1. अटल भुजल योजना कधी सुरू करण्यात आली?

माजी पंतप्रधान अटल बिहारी वाजपेयी यांच्या 95 व्या जयंतीनिमित्त 25 डिसेंबर 2019 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अटल भुजल योजना सुरू केली. भूजल पातळी कमी होण्याच्या संकटाचा सामना करण्यासाठी अटल भुजल योजना सुरू करण्यात आली.

1. अटल भुजल योजनेत किती राज्यांचा समावेश आहे?

अटल भुजल योजनेत सात राज्यांचा समावेश आहे. गुजरात, हरियाणा, कर्नाटक, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थान आणि उत्तर प्रदेश ही सात राज्ये आहेत. अटल भुजल योजना भारतीय राज्यांना त्यांची भूजल पातळी सुधारण्यास मदत करण्यावर लक्ष केंद्रित करते.

1. ABY चे लक्ष्यित लाभार्थी कोण आहेत?

भूजल संसाधनांच्या व्यवस्थापनात महिला आणि उपेक्षित समुदायांच्या सहभागावर विशेष भर देऊन ही योजना सर्वसमावेशकतेवर केंद्रित आहे.

Instagram वर फ्री अपडेट मिळवण्यासाठी खालील लिंक वर क्लिक करून follow करा.

https://www.instagram.com/mpscworld.in/

अन्य महत्वाच्या भरती  [upcoming vacancy 2023]

✅पॉवर ग्रिड कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (PGCIL) अंतर्गत 138 पदांची भरती!! | PGCIL Bharti 2023

✅NTPC अंतर्गत नोकरी करण्याची उत्तम संधी; विविध रिक्त पदांची नवीन भरती सुरु! | NTPC Bharti 2023

✅BECIL अंतर्गत 155 रिक्त पदांकरिता नवीन भरती सुरु – ऑनलाईन अर्ज करा!! | BECIL Recruitment 2023

✅MSEB Bharti 2023 | महाराष्ट्र राज्य विद्युत मंडळ होल्डिंग कंपनी लि (MSEB) भरती नवीन जाहिरात प्रकाशित!!

✅बृहन्मुंबई महानगरपालिकेत विविध पदांची भरती लगेच करा अर्ज | BMC BHARTI  !!

भरतीशी संबंधित अधिक माहितीसाठी, तुम्ही ही सरकारी नोकरीची अधिसूचना पाहू शकता, कृपया ही रोजगार बातम्यांची माहिती तुमच्या मित्रांसह शेअर करा आणि त्यांना सरकारी नोकऱ्या मिळवण्यात मदत करा. इतर सरकारी नोकऱ्यांचे मोफत जॉब अलर्ट मराठी मध्ये मिळवण्यासाठी रोज https://mpscworld.in ला भेट द्या.

सूचना –  MPSCWORLD.In  या संकेतस्थळावरील जाहिराती / माहिती ही फक्त आपल्या माहितीस्तव देण्यात येत आहे.  उमेदवारांनी अधि/क माहिती करीता जाहिरातदारांच्या  मूळ वेबसाईट अवश्य पाहाव्यात . 

वेबसाईट अपडेट करण्याचे काम सुरू आहे लवकरच आपणास खालील लिंकस मध्ये माहिती उपलब्ध होईल.

नोकरीविषयक नव-नवीन जाहिरातींचे सर्वात अगोदर व खात्रीशीर अपडेट्स मिळवण्यासाठी “www.MPSCWorld.in” या संकेतस्थळाला दररोज भेट द्या

अन्य महत्वाचे जॉब्स !!

 आपल्या जिल्ह्यातील जाहिराती पहा.