Stars Scheme 2023
स्टार्स प्रकल्प म्हणजे काय?
“STARS प्रकल्प” हे एक शिक्षण-शिक्षण आणि परिणाम सुधारण्याचा प्रकल्प आहे ज्यामागे “स्ट्रेंथनिंग टीचिंग-लर्निंग आणि राज्यांसाठी परिणाम” हा उद्देश्य आहे. ह्या प्रकल्पाने शाळांमधील मूल्यांकन प्रणालीत सुधारणे आणि सर्व शिक्षण संस्थांसाठी समान शिक्षण सुनिश्चित करण्याचा प्रयास केला आहे.
STARS प्रकल्पाच्या महत्त्वाच्या तथ्यांमध्ये सुचलीत तथ्ये आहेत:
- प्रकल्पाची कुल लागत ₹5,718 कोटी आहे आणि जागतिक बँकेकडून US$ 500 दशलक्ष रकमेसाठी आंशिक आर्थिक सहाय्य दिली जाईल.
- हे प्रकल्प 24 जून 2020 रोजी केंद्र सरकारने मान्यता दिलेले आहे.
- या प्रकल्पाचा प्रमुख उद्देश्य हे आहे की राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण (NEP) 2020 नुसार समान उद्दिष्टांवर काम करणे.
- STARS प्रकल्पांच्या अंतर्गत खासगी भारतीय राज्ये आहेत: हिमाचल प्रदेश, राजस्थान, महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, केरळ, आणि ओडिशा.
- हा प्रकल्प समग्र शिक्षा योजनेतून लागू केला जाईल.
- स्वायत्त संस्था “पारख” (परफॉर्मन्स असेसमेंट, रिव्ह्यू, अँड अॅनालिसिस ऑफ नॉलेज फॉर समग्र डेव्हलपमेंट) देखील स्थापन केली जाईल, विशेषत: शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभाग, शिक्षण मंत्रालय (MoE) अंतर्गत शिक्षण प्रणालीसाठी.
- आत्मनिर्भर भारत अभियानाचा एक भाग म्हणून, प्रधानमंत्री ई-विद्या, पायाभूत साक्षरता आणि संख्याशास्त्र मिशन, अर्ली चाइल्डहुड केअर आणि एज्युकेशनसाठी राष्ट्रीय अभ्यासक्रम आणि अध्यापनशास्त्रीय फ्रेमवर्कसाठी उपक्रम आहे.
- STARS प्रकल्प सध्या सादर केल्याचा आहे, ज्याचा एडीबी (आशियाई विकास बँक) द्वारे निधीप्रदान आहे आणि गुजरात, आसाम, तामिळनाडू, झारखंड, आणि उत्तराखंड या पाच भारतीय राज्यांमध्ये शिक्षण सुधारणांसाठी काम करण्यात येईल.
- या प्रकल्पाच्या विचाराने, PISA च्या चक्रात भारताचा सहभाग किंवा आंतरराष्ट्रीय विद्यार्थी मूल्यांकन सर्वेक्षण कार्यक्रमाद्वारे निधी दिला जाईल.
स्टार्स प्रकल्पाची उद्दिष्टे
- “STARS प्रकल्प” म्हणजे शिक्षण आणि विकासाच्या क्षेत्रातील उद्दिष्टांसाठी एक महत्त्वपूर्ण कारणे आहे. याप्रमुख वैशिष्ट्यांमध्ये खालील महत्त्वपूर्ण प्रमुख विचारलेले आहे:
- “STARS प्रकल्प” याने प्रत्येक जिल्ह्यात शिक्षण धोरणाच्या मजबूतीसाठी प्रयास केल्याने आहे, ज्यामागे आपल्या देशाच्या शैक्षणिक विकासाला वाढविण्यात मदतील आहे.
- ह्या प्रकल्पाने कोणत्याही प्राकृतिक आपत्ती किंवा अपत्तीसाठी प्राधान्यपूर्ण विचारलेले आहे, आणि शाळांच्या विकासात आणि परिपेक्ष्यात वाढीस मदत करू शकतो.
- मुली आणि उपेक्षित गटांच्या शैक्षणिक गरजा हा प्रकल्पाचा एक मुख्य उद्देश आहे, ज्याने समाजातील सर्व वर्गांना समान शिक्षणाची संधी देऊन दिली आहे.
- ह्या प्रकल्पाने प्रत्येक जिल्ह्यात शिक्षण आणि अभ्यासासाठी प्रवेश प्रदान करणे आणि शिक्षण हक्कांचे अधिकार राखणे वाढवायला सहाय्य केले आहे.
- हे प्रकल्प शिक्षकांना किंवा प्राध्यापकांना योग्य शिक्षण देण्यात आहे, ज्याने शिक्षणाच्या गुणवत्तेच्या वाढीसाठी सहाय्य केले आहे.
- या प्रकल्पाच्या माध्यमातून शिक्षणाच्या आणि विकासाच्या वातावरणाची सुधारणा केली आहे.
- या प्रकल्पाच्या विचाराने किंवा कोणत्याही प्रकारच्या भेदभाव केल्याची काळजी घेण्यात नाही, ज्याने समाजातील सर्व वर्गांना समान शिक्षणाच्या अवसरात पाहिले जाईल.
- “STARS प्रकल्प” हा प्रामुख्याने कोविड-19 महामारीमुळे विद्यार्थ्यांना सोसावा द्यायला तयार केला आहे, ज्याने स्वास्थ्य आणि शिक्षणाच्या तथ्यांची आवश्यकता आहे आणि यात्रेच्या संबंधित उद्देश्यांसाठी सहाय्य केली आहे. असा प्रकल्प अशी वैशिष्ट्यांसाठी मान्यता दिली आहे आणि आपल्या देशाच्या शिक्षणाच्या क्षेत्रात सुधारण्यात मदतील आहे.
स्टार्स योजनेचे फायदे
“STARS प्रकल्प” भारतातील शिक्षण व्यवस्थेतील विविध गोष्टींसाठी वापरावेतला आणि विविध वर्गांसाठी वापरण्यात येणारा एक महत्त्वपूर्ण कारण आहे. ह्या प्रकल्पाच्या फायद्यांमध्ये मुख्य ती आहेत:
- विद्यार्थ्यांसाठी सामाजिक सावल्यांची खोवळणी: या प्रकल्पाने 6 ते 17 वयोमानांसाठी शिक्षण सुधारण्यात मदतील आहे, ज्यामागे सुमारे 250 दशलक्ष विद्यार्थी, 1.5 दशलक्ष शाळा, आणि अंदाजे 10 दशलक्ष शिक्षकांसाठी लाभदायक असेल.
- शैक्षणिक व्यवस्थेतील सुधारणा: या प्रकल्पाच्या माध्यमातून काही राज्यांची शैक्षणिक व्यवस्था हाताळणारी विशिष्ट संस्था, योग्य शिक्षण, आणि शाळांच्या सुविधा यांच्यात समतोल राहील.
- शिक्षणाचा दर्जा सुधारणे: या प्रकल्पाने केवळ शिकणाऱ्यांच्या टक्केवारीस सुधारणार नाहीत तर शिक्षणाचा दर्जा सुधारण्यासाठी भर देईल.
- शिक्षकांच्या प्रशिक्षणाची मदत: या प्रकल्पाने शिक्षकांना आणि प्राध्यापकांना योग्य प्रशिक्षण देण्यात आहे, ज्याने शिक्षणाच्या गुणवत्तेच्या वाढीसाठी सहाय्य केले आहे.
- शिक्षण व्यवस्थेतील वातावरणाची सुधारणा: ह्या प्रकल्पाने शिक्षण आणि विकासाच्या वातावरणाची सुधारणा केली आहे.
- वर्ग निरपेक्षता: या प्रकल्पाने किंवा कोणत्याही प्रकारच्या भेदभाव केल्याची काळजी घेतली नाही, ज्याने समाजातील सर्व वर्गांना समान शिक्षणाच्या अवसरात पाहिले जाईल.
- साश्वत विकास: “STARS प्रकल्प” शाश्वत विकास उद्दिष्टे (SDG) देखील लक्ष्य करते, ज्यामुळे मानवी भांडवलाची मागणी वाढवितात.
“STARS प्रकल्प” भारतातील शिक्षण तंत्राच्या सुधारणेसाठी एक महत्त्वपूर्ण प्रयास आहे आणि शिक्षणाच्या क्षेत्रात सुधारण्यात मदतील आहे.
स्टार्स योजना अंमलबजावणी
स्टार्स प्रकल्प राष्ट्रीय आणि राज्य स्तरावर दोन घटकांमध्ये विभागलेला आहे.
राष्ट्रीय घटक: अध्यापन मूल्यमापन प्रणाली मजबूत करणे, ‘राज्य प्रोत्साहन अनुदान’ (SIG) द्वारे राज्यांच्या प्रशासन सुधारणा अजेंडाला प्रोत्साहन देणे आणि ‘परफॉर्मन्स ग्रेडिंग इंडेक्स’ (PGI) राज्यांचे गुण आणि राष्ट्रीय मूल्यमापन सुधारणे. केंद्रीय शिक्षण मंत्रालयाला सेट करण्यात मदत करणे केंद्रापर्यंत.
- पारख ही एक स्वायत्त संस्था असेल जी विविध प्रकारचे मूल्यांकन आणि मूल्यमापन करेल, त्याअंतर्गत शाळा मंडळे, राष्ट्रीय उपलब्धी सर्वेक्षण (NAS) इत्यादी कार्ये पार पाडली जातील.
- या प्रकल्पाच्या राष्ट्रीय घटकांतर्गत एक आकस्मिक आपत्कालीन प्रतिसाद घटक (CERC) समाविष्ट करण्यात आला आहे, जो कोणत्याही नैसर्गिक, मानवनिर्मित किंवा आरोग्य आपत्तीच्या बाबतीत अधिक प्रतिसाद देतो.
राज्यस्तरीय घटक: राज्यस्तरीय घटक पाच भागांमध्ये विभागला गेला आहे, ज्यामध्ये ECCE आणि पायाभूत शिक्षण मजबूत करणे, अध्यापन मूल्यमापन प्रणाली सुधारणे, वर्गातील सूचना मजबूत करणे आणि शिक्षक विकास आणि शालेय नेतृत्व यांच्याद्वारे इ. यामध्ये ग्रामशिक्षण समित्यांचे बळकटीकरण देखील समाविष्ट आहे. शाळा व्यवस्थापन समित्या, जिल्हा शैक्षणिक प्रशिक्षण संस्था (DIET), राज्य शैक्षणिक संशोधन आणि प्रशिक्षण परिषद (एससीईआरटी), ब्लॉक रिसोर्स कोऑर्डिनेटर (BRC) इत्यादींनी ही बाब सांगितली आहे.
- या प्रकल्पांतर्गत, हे घटक निवडलेल्या राज्यांवर लादले जाणार नाहीत तर ते निश्चित करण्यासाठी त्यांना पुरेशी स्वायत्तता दिली जाईल.
- या प्रकल्पांतर्गत राष्ट्रीय आणि राज्य घटकांमध्ये समन्वय साधण्यासाठी केंद्रीय शिक्षण सचिवांच्या अध्यक्षतेखाली एक सुकाणू समितीही स्थापन करण्यात आली आहे. ही समिती वार्षिक आणि सहामाही बैठकांद्वारे प्रकल्पाच्या अंमलबजावणीचा आढावा घेईल.
स्टार्स स्कीम 2023 अंतर्गत राज्ये
“स्टार्स स्कीम 2023” अंतर्गत भारतातील केलेल्या शैक्षणिक सुधारणांमध्ये केंद्र सरकारने काही राज्य समाविष्ट केलेले आहेत. या प्रकल्पाच्या संचालनाच्या आधी, केंद्र सरकारने स्टार्स स्कीम सोडलेल्या राज्यांची मूल्यमापन केंद्राच्या विविध शिक्षण संस्थांमध्ये केलेल्या आहे.
या प्रकल्पाने सहा भारतीय राज्यांची सहाय्य केली आहे. ती राज्ये आहेत:
- हिमाचल प्रदेश
- राजस्थान
- महाराष्ट्र
- मध्य प्रदेश
- केरळ
- ओडिशा
या राज्यांमध्ये “स्टार्स स्कीम 2023” च्या उद्देश्यांसाठी विविध कार्याची आणि सुधारणांची मादत केली जाईल. या प्रकल्पातील मुख्य लक्ष्य मुलांच्या शिक्षणाच्या सुधारणेच्या क्षेत्रातील संकटांच्या निवारणात आणि विद्यार्थ्यांना उत्तम शिक्षण आणि संवाद सुनिश्चित करण्यात सहाय्य करणे आहे.
स्टार्स स्कीम 2023 मुख्य मुद्दे
“स्टार्स स्कीम 2023” च्या मुख्य मुद्दे भारतातील शिक्षण तंत्राच्या सुधारणेच्या क्षेत्रात येतात आणि या प्रकल्पाने विविध मुद्द्यांच्या समाधानासाठी केंद्रित केलेले आहे. खासगी, खालीलप्रमाणे खालील मुद्दे मुख्य आहेत:
- शिक्षण प्रणाली सुधारणे: “स्टार्स स्कीम 2023” च्या मुख्य उद्देश्यातून एक महत्त्वाचा मुद्दा आहे शिक्षण प्रणालीच्या सुधारणेचा. या प्रकल्पाच्या माध्यमातून शाळांमध्ये अध्यापकांची कौशल्ये आणि शिक्षण पद्धती सुधारण्यात मदतील आहे.
- समान शिक्षण: या स्कीमच्या माध्यमातून सर्व वर्गांना समान शिक्षण प्रदान करण्याचा प्रयास केला जातो. इसवर्षाच्या कोविड-19 महामारीमुळे विद्यार्थ्यांना शिक्षणाच्या अवसरांची गम्मत अधिक गरजून आली आहे.
- शाळांमध्ये मूल्यांकन प्रणाली सुधारणे: या प्रकल्पाच्या माध्यमातून शाळांमध्ये मूल्यांकन प्रणाली सुधारण्याचा प्रयास केला जातो, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांच्या कौशल्याची मूल्यमापन आणि सर्वांसाठी समान गुणवत्ता सुनिश्चित केली जाते.
- शिक्षक तयार करणे: या प्रकल्पाच्या माध्यमातून शिक्षकांना आवश्यक शिक्षण आणि प्रशिक्षणाची मदत केली जाते, ज्यामुळे त्यांनी शिक्षण क्षेत्रात सुधारणा किंवा नवीन शिक्षण पद्धतीचा अंगीकार केला आहे.
- विद्यार्थ्यांना उत्तम शिक्षण आणि संवाद सुनिश्चित करणे: या प्रकल्पाच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना उत्तम शिक्षण प्रदान करण्यात आणि त्यांना शिक्षणाच्या प्रक्रियेच्या भागीदारीस सुनिश्चित करण्याचा प्रयास केला जातो.
- मुलांच्या शिक्षणाच्या अधिकार आणि प्रवेश प्रदान करणे: “स्टार्स स्कीम 2023” च्या माध्यमातून प्रत्येक जिल्ह्यात शिक्षण आणि अभ्यासाचे प्रवेश प्रदान करण्यात आणि विद्यार्थ्यांना शिक्षणाच्या हक्कांची साक्षरता करण्यात मदतील आहे.
- आपत्तीच्या क्षणिकतेच्या सुधारणे: “स्टार्स स्कीम 2023” च्या माध्यमातून कोणत्याही प्रकारच्या आपत्ती किंवा आपत्तीच्या बाबतीत काम करण्याचा प्रयास केला जातो.
- शिक्षण व्यवस्थेच्या सुधारणा: या प्रकल्पाच्या माध्यमातून शिक्षण आणि विकासाच्या लढव्यात सुधारणा किंवा शिक्षणाच्या वातावरणाच्या सुधारणाच्या मार्गांची मदत केली जाते.
- भेदभावाची काळजी: “स्टार्स स्कीम 2023” च्या माध्यमातून शिक्षणाच्या कोणत्याही प्रकारच्या भेदभावाची काळजी घेण्याचा प्रयास केला जातो.
- साश्वत विकास उद्दिष्टे: या प्रकल्पाच्या माध्यमातून भारतातील मानवी भांडवलाची मागणी वाढविण्यात मदतील, ज्यामुळे साश्वत विकास उद्दिष्ट (SDG) प्राप्त केल्याचे जाऊ शकतात.
“स्टार्स स्कीम 2023” च्या माध्यमातून हे मुख्य मुद्दे साकारण्यात आणि भारताच्या शिक्षण व्यवस्थेच्या सुधारणेच्या क्षेत्रात केंद्रित केले जातात.
STARS Scheme FAQ
- स्टार्स योजना काय आहे?
केंद्र सरकारने स्टार्स योजना सुरू केली आहे. ज्याद्वारे राज्यांचे अध्यापन-शिक्षण आणि परिणाम बळकट करण्याचे लक्ष्य सरकारने निश्चित केले आहे. ही योजना केंद्र पुरस्कृत योजना म्हणून राबविण्यात येणार आहे. स्टार्स योजनेंतर्गत एक राष्ट्रीय मूल्यमापन केंद्र, पारख हे स्वतंत्र आणि स्वायत्त संस्था म्हणून देखील स्थापन केले जाईल.
- स्टार्स योजना कोणी सुरू केली?
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी स्टार्स योजना सुरू केली.
- STARS योजनेअंतर्गत 6 राज्ये कोणती आहेत?
हिमाचल प्रदेश, राजस्थान, महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, केरळ आणि ओडिशा ही सहा राज्ये आहेत.
- STARS योजनेचे पूर्ण रूप काय आहे?
STARS चे पूर्ण रूप म्हणजे स्ट्रेंथनिंग टीचिंग-लर्निंग आणि राज्यांसाठी परिणाम.
- स्टार्स योजना कोणत्या सरकारने सुरू केली आहे?
केंद्र सरकारने स्टार्स योजना सुरू केली.
- स्टार्स योजना का सुरू करण्यात आली?
ही योजना शिक्षण पद्धतीत बदल करण्यासाठी आणि शैक्षणिक संस्थेतील शिकण्याचा आणि शिकवण्याचा अनुभव वाढवण्यासाठी सुरू करण्यात आली होती.
Instagram वर फ्री अपडेट मिळवण्यासाठी खालील लिंक वर क्लिक करून follow करा.
https://www.instagram.com/mpscworld.in/
अन्य महत्वाच्या भरती [upcoming vacancy 2023]
✅पॉवर ग्रिड कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (PGCIL) अंतर्गत 138 पदांची भरती!! | PGCIL Bharti 2023
✅NTPC अंतर्गत नोकरी करण्याची उत्तम संधी; विविध रिक्त पदांची नवीन भरती सुरु! | NTPC Bharti 2023
✅BECIL अंतर्गत 155 रिक्त पदांकरिता नवीन भरती सुरु – ऑनलाईन अर्ज करा!! | BECIL Recruitment 2023
✅MSEB Bharti 2023 | महाराष्ट्र राज्य विद्युत मंडळ होल्डिंग कंपनी लि (MSEB) भरती नवीन जाहिरात प्रकाशित!!
✅बृहन्मुंबई महानगरपालिकेत विविध पदांची भरती लगेच करा अर्ज | BMC BHARTI !!
भरतीशी संबंधित अधिक माहितीसाठी, तुम्ही ही सरकारी नोकरीची अधिसूचना पाहू शकता, कृपया ही रोजगार बातम्यांची माहिती तुमच्या मित्रांसह शेअर करा आणि त्यांना सरकारी नोकऱ्या मिळवण्यात मदत करा. इतर सरकारी नोकऱ्यांचे मोफत जॉब अलर्ट मराठी मध्ये मिळवण्यासाठी रोज https://mpscworld.in ला भेट द्या.
सूचना – MPSCWORLD.In या संकेतस्थळावरील जाहिराती / माहिती ही फक्त आपल्या माहितीस्तव देण्यात येत आहे. उमेदवारांनी अधि/क माहिती करीता जाहिरातदारांच्या मूळ वेबसाईट अवश्य पाहाव्यात .
वेबसाईट अपडेट करण्याचे काम सुरू आहे लवकरच आपणास खालील लिंकस मध्ये माहिती उपलब्ध होईल.
नोकरीविषयक नव-नवीन जाहिरातींचे सर्वात अगोदर व खात्रीशीर अपडेट्स मिळवण्यासाठी “www.MPSCWorld.in” या संकेतस्थळाला दररोज भेट द्या
अन्य महत्वाचे जॉब्स !!
आपल्या जिल्ह्यातील जाहिराती पहा.
